اخبار و مصاحبه
شماره : 33033
۹:۵۴ ۱۴۰۰/۳/۱
ظرفیت حکمت متعالیه در دولت‌سازی اسلامی

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به ظرفیت حکمت متعالیه در دولت‌سازی اسلامی بیان کرد: امروزه در گام دوم انقلاب اسلامی، حکمت متعالیه را باید اساس این جریانات قرار داده و به طرف تمدن‌سازی حرکت کنیم.

به گزارش ایکنا، نشست علمی حکمت سیاسی متعالیه، ویژه بزرگداشت صدرالمتألهین، همراه با رونمایی از کتاب «سیاست الهیه در حکمت متعالیه»، امروز، اول خرداد‌ماه با سخنرانی آیت‌الله حسن رمضانی، حجج اسلام احمد واعظی، مرتضی واعظ‌آملی، منصور میراحمدی و احمدرضا یزدانی‌مقدم و همچنین علیرضا صدرا برگزار شد.

علیرضا صدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: قرن‌ها این حکمت، مانند خمیر نان، ورز خورده است. امروزه در گام دوم انقلاب اسلامی که گامی برای دولت‌سازی اسلامی است، این را باید اساس این جریانات قرار دهیم و باید به طرف تمدن‌سازی برویم. در این مسیر علامه جوادی‌آملی خودش نمود و نماد و نماینده زنده زایندگی، پویندگی و بالندی حکمت متعالیه است. ملاصدرا همانند یک خورشید درخشان است و اگرچه که خورشید اصلی قرآن و سنت است، اما در روش، درست است، ملاصدرا مستنیر است، اما تبدیل به منیر شده و ما خورشید منیری را داریم و آقای جوادی‌آملی نیز مانند ماه شب چهارده این آسمان حکمت است.  

وی افزود: فارابی در آخر کتاب تحصیل السعاده می‌گوید حکمت نظری یا حکمت محض اگر معطوف به حکمت عملی نباشد، حکمت ناقص است؛ یعنی مانند پرنده‌ای است که به جای دو بال یک بال داشته باشد و بعداً حکیم اول را با رئیس اول یکی می‌کند. این آثاری که تولید می‌شود، اگر هم حکمت، حکمت مطلق باشد، جنبه‌های عملی آن در حال باز شدن است، همان طور که در شیعه، امامت اکمال نبوت است، اینجا نیز اکمال حکمت را شاهد هستیم.

صدرا گفت: نکته دوم اینکه یکبار از علامه جعفری پرسیدم چرا در مورد رابطه دین و سیاست از ملاصدرا نقل نمی‌کنید؟ گفتند مگر به این بحث پرداخته‌اند؟ گفتم بله، در شواهد الربوبیه. سپس ایشان کتاب را پیدا کرد. ایشان رابطه دین و سیاست شواهد الربوبیه را شروع به خواندن کرد و چندین بار دست را روی پا می‌زد و می‌گفت عجب این ملاصدرا فهمیده و گفت این خوب فهمیده است؛ یعنی به عبارت دیگر استثنا است و رابطه دیانت و سیاست را رابطه روح و جسم دانسته است. همچنین باید توجه کرد که نگاه آقای جوادی نیز جدید است و اگر ملاصدرا نیز زنده بود این طور به کار خود نگاه می‌کرد؛ چون دولت‌سازی مبتلابه ما است و ما باید در این زمینه نیز دقت کنیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: نکته دیگر حکمت متعالیه مدنی صدرایی است. در یک جلسه این مبحث را داشتیم و حکمای کشور نیز حضور داشتند. آقای دکتر دینانی که در آن جلسه بود به من گفت جریان حکمت متعالیه چیست که راه افتاده است و گفتم استاد قبول دارید که ملاصدرا در آخر اسفار وارد سیاست شده است و گفتم ایشان اگر وارد نمی‌شد سفرهای دیگر عقیم نبودند؟ گفتند این را قبول دارند و گفتم به نظر شما این سفرها مقدمه‌های سفر چهارم هستند یا خیر؟ ایشان گفتند این طور که شما می‌گویید حکمت متعالیه مدنی و سیاسی است. در این سیرها، ابتدا خودسازی است، اما در ادامه سیر دوم وجود دارد که سیر جامعه‌سازی است. این شواهد الربوبیه جمع‌بندی کل حکمت است.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین منصور میراحمدی، در این نشست بیان کرد: گروه فلسفه سیاسی در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی از ابتدا تاکنون اهداف مطالعاتی متعددی را دنبال کرده است که از جمله آنها می‌توان به سه مورد اشاره کرد؛ یکی از اهداف گروه، بازخوانی تراث فلسفه اسلامی است که بتواند از این طریق اصل ورود برخی از فلاسفه مسلمان را به امر معاش و سیاست را مشخص کنند. هدف دوم اینکه تمایزات مکاتب فلسفه سیاسی اسلامی تبیین شود و نشان دهد که هریک از مکاتب فلسفه سیاسی اعم از مشاء، اشراق و حکمت متعالیه چطور به سیاست و امر معاش توجه کرده‌اند و رویکردهای مختلف آشکار شود. هدف سوم هم اینکه با توجه به ظرفیت‌های مختلف از این ظرفیت‌ها برای پاسخ به نیازها استفاده شود.

وی افزود: اثر سیاست الهیه در حکمت متعالیه که رونمایی می‌شود، این سه هدف و کارکرد را برای پژوهشکده داشته است. نویسنده توانسته با شرح خود، اصل ورود ملاصدرا را به امر معاش نشان دهد. اینکه ملاصدرا به صورت اختصاصی به مقوله سیاست توجه کرده نیز در این اثر، خود را نشان داده است. این اثر نوع ورود ملاصدرا را نیز روشن کرده است. ملاصدرا تلاش‌هایی را در ورود فلسفی به سیاست داشته که تمایز آن را با دیگر فلسفه‌های سیاسی نشان می‌دهد و در تبیین تمایز رویکردی این اثر می‌تواند کمک‌کننده باشد.

میراحمدی گفت: همچنین با آوردن مثال‌ها و مواردی که مربوط به نیازهای امروز ما می‌شود، ظرفیت‌های حکمت متعالیه در پاسخ به پرسش‌های روز را نیز روشن کرده است. بنابراین فکر می‌کنم یکی از آثاری که در گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده منتشر شده و توانسته است در رسیدن و رساندن گروه فلسفه سیاسی به اهداف خود کمک شایانی کند همین اثر است و از این حیث جای تقدیر و سپاس ویژه دارد و باید از نویسنده کتاب تشکر کنم.

منبع خبر

©2023 . All Rights Reserved